Tổng hợp kiến thức lý thuyết về Anken (hidrocacbon không no)

ANKEN

ĐỒNG ĐẲNG , ĐỒNG PHÂN , DANH PHÁP

1. Dãy đồng đẳng :

– CTTQ  chung của dãy đồng đẳng anken là : CnH2n ( n ≥ 2 )

2. Danh pháp

* Tên thông thường :        Tên ankan  – an + ilen

Ví dụ :              CH2=CH2   etilen                      CH2=CH–CH3   Propilen                      

* Tên thay thế :      gọi tên theo cách sau :

– Chọn mạch chính là mạch C dài nhất có chứa lk đôi

– Đánh số C mạch chính từ phía gần liên kết đôi hơn .

           Gọi tên :  vị trí nhánh – tên nhánh – tên C mạch chính – vị trí liên kết đôi – en

CH2=CH2                     Eten                            CH2=CH-CH3             Propen

3. Đồng phân :

a) Đồng phân cấu tạo :

– Đồng phân vị trí liên kết đôi :      CH2=CH-CH2-CH3                      CH3-CH=CH-CH3

– Đồng phân mạch cacbon :

                       CH2= C-CH2-CH3                                           CH2=CH-CH-CH3

                               CH3                                                                              CH3                        

b) Đồng phân hình học

     Ví dụ: But-2-en



TÍNH CHẤT HÓA HỌC

1. Phản ứng cộng hiđrô     (Phản ứng hiđro hoá)

                                   CH2=CH2 + H2 vec(Ni,t)CH3-CH3

2. Phản ứng cộng halogen    (Phản ứng halogen hoá)

                                   CH2=CH2 + Br2 → Br – CH2 – CH2– Br

-Anken làm mất màu của dung dịch brom => Phản ứng này dùng để nhận biết anken .

3. Phản ứng cộng nước và axit

a) cộng axit  HX .                  

–                                   CH2=CH2 + HCl  → CH3CH2Cl

– Đối với các anken khác, nguyên tử halogen (trong HX) mang điện âm, ưu tiên đính vào nguyên tử C bậc cao (theo quy tắc Maccopnhicop).

* Quy tắc Maccopnhicop : Trong phản ứng cộng HX ( axit hoặc nước ) vào liên kết C=C của anken , H (phần mang điện tích dương) cộng vào C mang nhiều H hơn , Còn X– (hay phần mang điện tích âm) cộng vào C mang ít H hơn.

b) cộng nước :                                    CH2=CH2 + H-OH → HCH2 – CH2OH

4. Phản ứng trùng hợp :

                       nCH2=CH2 vec(peoxit,t=100-300,100atm) -> [- CH2 – CH2– ]n

                       monome                                                                       polime .

-Phản ứng trùng hợp là quá trình cộng hợp liên tiếp nhiều phân tử nhỏ giống nhau hoặc tương tự nhau tạo thành phân tử lớn gọi là polime .

-Số lượng mắc xích trong một phân tử polime gọi là hệ số trùng hợp , kí hiệu n

-Phản ứng trùng hợp là quá trình cộng hợp liên tiếp nhiều phân tử nhỏ giống nhau hoặc tương tự nhau tạo thành phân tử lớn gọi là polime .

-Số lượng mắt xích trong một phân tử polime gọi là hệ số trùng hợp , kí hiệu n

5. Phản ứng oxi hoá :

a) Oxi hoá hoàn toàn :          

CnH2n + 3n/2 O2 → nCO2+ nH2O    

nhận xét:  đốt anken thu nCO2 = nH2O

b) Oxi hoá không hoàn toàn :

           3CH2 = CH2   +  4H2O   +  2KMnO4 → 3HO – CH2 – CH2 – OH   +  2MnO2¯   +  2KOH

Anken làm mất màu dd KMnO4 => Dùng để nhận biết anken .

ĐIỀU CHẾ :

Trong phòng thí nghiệm:

CH3CH2OH vec(t=170,H2SO4) CH2=CH2 + H2O

Trong công nghiệp :          

CnH2n+2 vec(t)->CaH2a+2   +  CbH2b  (Với n = a +b )

C4H10vec(t) -> C2H4 + C2H6
Để học tập tốt phần này, việc học sâu lý thuyết thôi là chưa đủ, chúng ta phải thực hành, đối với mỗi chuyên đề ví dụ như Anken, các bạn nên luyện tập với các đề kiểm tra 15 phút chương hidrocacbon không no hay các bài kiểm tra ngắn như đề kiểm tra 1 tiết chương hidrocacbon không no phần anken vừa ôn tập kiến thức vừa đánh giá xem kiến thức mình tích lũy và vận dụng đã tốt chưa?